Black Mirror – Seria 3, Odcinek 1 – “Nosedive”

Black Mirror - Seria 3, Odcinek 1 - "Nosedive"
Black Mirror – Seria 3, Odcinek 1 – “Nosedive”

Witamy w świecie kompletnie zdominowanym przez media społecznościowe. W świecie, w którym średnia ocen wystawianych przez ludzi, z którymi stykasz się na co dzień, całkowicie determinuje Twoją pozycję na drabinie społecznej. Nieważne kim naprawdę jesteś i co naprawdę czujesz, albowiem chcąc utrzymać się odpowiednio wysoko w rankingu i czerpać powiązane ze szczytowymi ocenami profity – jak choćby kolejność dostępu do luksusowych dóbr i usług – zmuszony jesteś wiecznie trzymać fason, uśmiechać się i ani na sekundę nie zdejmować maski politycznej poprawności.

Lacie (Bryce Dallas Howard) jest produktem swoich czasów. Dba o wygląd, o to by ludzie dobrze o niej myśleli i wysoko ją oceniali. Z jej twarzy nie znika wymuszony uśmiech i dba o to, by kompozycja publikowanych w sieci zdjęć wywoływała pozytywne emocje – wszystko, byle tylko osiągnąć odpowiednio wysoki status. Lacie ma jednak pewien cel – zamieszkać w luksusowym apartamencie w nowo wybudowanej eleganckiej dzielnicy. Niestety, nie stać jej na to a jedyną możliwością jest uzyskanie dwudziestoprocentowego rabatu, który przysługuje osobom, których średnia w rankingu socjalnym wynosi, co najmniej 4.8 punkta a aktualny status Lacie jest nieco poniżej tej wartości.

Specjalny doradca – spełniający w tym świecie niedalekiej przyszłości funkcję zbliżoną do obecnych psychologów – radzi Lacie utrzymywanie dobrych stosunków – a co za tym idzie zbierania dobrych ocen – z ludźmi z jej otoczenia, którzy mają wysoką punktację. Lacie dwoi się i troi, aby przypodobać się znajomym, lecz jej pozycja wzrasta zbyt wolno, jak na jej oczekiwania. Sytuacja zmienia się, kiedy publikuje w sieci urocze zdjęcie wykonanej własnoręcznie w dzieciństwie lalki, którą rozpoznaje jej wysoko pozycjonowana koleżanka Naomi (Alice Eve). Dziewczyny były nierozłączne w dzieciństwie, później jednak podzieliła je skomplikowana sytuacja, w którą zaangażowany był chłopak Lucie. 

screenshot_9
Stary, dobry Pan Szmaciak otwiera przed Lucie możliwość osiągnięcia wyższego poziomu w rankingu społecznościowym.

Naomi nie tylko daje Lucie wysoką ocenę, która znacząco podbija jej ranking w mediach socjalnych, ale również prosi o to, by dziewczyna została jej druhną w zbliżającym się ślubie. Dla Lucie jest to niebagatelna szansa na podniesienie statusu społecznego, bowiem jej koleżanka obraca się w środowisku wysoko usytuowanych osób. Wydaje się, że upragniona ocena jest już w zasięgu ręki Lucie, gdy okazuje się, że podróży – która zaczęła się źle już od samego progu – na wesele towarzyszyć jej będzie pasmo łamiących konwencję wpadek i błędów towarzyskich. W świecie, gdzie każdy w każdej chwili może ocenić zachowanie i zareagować – czy to będąc powodowanym kaprysem, impulsem, złośliwością czy irytacją – na postępowanie innych ludzi sytuacja jednostki jest niezwykle niepewna, o czym Lacie wyjątkowo boleśnie przekonuje się na własnej skórze.


“Nosedive” – pierwszy odcinek trzeciego sezonu serialu “Black Mirror” – to niesamowicie udany debiut serii, która powraca dzięki wsparciu platformy NETFLIX. Twórcy serialu nie spuszczają z tonu. Już wcześniej otwarcie krytykowali pewne aspekty negatywnego wpływu nowoczesnych technologii i mediów społecznościowych na przedstawicieli zbiorowości ludzkiej świata nieodległej przyszłości. I tak jest w przypadku “Nosedive” – satyry o dwóch ostrzach, która niezwykle celnie trafia w sedno przedstawianych problemów.

“Nosedive” przedstawia wycinek świata, u którego progu znajdujemy się już teraz. Wystarczy rozejrzeć się dookoła i zobaczyć, że nasza współczesna rzeczywistość nie różni się znacząco od tego, co zobaczyć możemy na kadrach tego epizodu. Ludzie dzielący się na Facebooku każdym aspektem swojego życia i uzależniający swoją pozycję w gronie bliższych i dalszych znajomych od tego, ile “lajków” zbiorą. Emotikony zastępują formę wyrażanych naturalnie uczuć. W “Nosedive” obserwujemy swego rodzaju sprzężenie zwrotne, w którym pełna sztuczności ekspresja na twarzach ludzi, wydaje się być transferem “emotikonów” w naturalne środowisko.

screenshot_11
Ochrona lotniska wlepia Lucie reprymendę za niestosowne zachowanie. Karą za niespełnianie norm społecznych jest obniżenie obecnego rankingu o jeden punkt oraz zwiększenie mnożnika negatywnych ocen. 

Skupienie na platformie społecznościowej – domyślnie: Facebooku – sprawia, że ludzie, których widzimy w “Nosedive” nieomal nie potrafią już normalnie rozmawiać. Znakomicie tą sytuację ilustruje, między innymi, scena w windzie, kiedy Lucie i jej sąsiadka wymieniają się uwagami nawet na siebie nie patrząc, jednocześnie śledząc nawzajem swoje najnowsze posty, za pośrednictwem połączonej z portalem społecznościowym soczewki kompaktowej.

“Nosedive” bez pardonu atakuje również przesadzoną polityczną poprawność. Ludzie, chcąc utrzymać wysoką pozycję w rankingu muszą dbać o to, co myślą o nich inni, w związku z tym zmuszeni są zachowywać się zgodnie z konwenansami, zawsze i wszędzie dbając o tłumienie wszelkich naturalnych odruchów i prawdziwych emocji. Sprawa wykracza daleko poza kwestię usytuowania się na wysokiej pozycji w rankingu społecznościowym. Za niepoprawne zachowanie wymierzona może być kara, która obniży na jakiś czas pozycję niesubordynowanego osobnika, albo zwiększy mnożnik wystawianych mu ocen negatywnych. Co prowadzi do tego, że ludzie sami sobie nakładają kaganiec kindersztuby. W “Nosedive” spełnia się ciekawa wizja unitaryzmu, nie tyle narzuconego, co przyjętego z własnej woli i z uśmiechem na twarzy. A najgorsze jest to, że rzeczywistość współczesnego świata wydaje się bardzo szybko doganiać fikcję przedstawioną w “Nosedive”.

Pierwszy odcinek trzeciej serii “Black Mirror” nie należy może do czołowych epizodów tego serialu, ale stanowi jego znakomite – i pozostające w duchu poprzednich dwóch sezonów – otwarcie. Bryce Dallas Howard, którą pamiętać możecie z niesławnego filmu M. Nighta Shyamalana “Lady in the Water”, oraz niedawnego Jurassic World” zagrała na bardzo wysokim poziomie – jej kreacja Lucie, osoby żyjącej w nieustannej presji, starającej się trzymać prawdziwe emocje na wodzy i ostatecznie ocierającej się o szaleństwo, wypadła niezwykle wiarygodnie. Poziom realizacyjny i dbałość o detale świata przedstawionego, znany z poprzednich sezonów został zachowany. Zawsze podobało mi się w “Black Mirror” drobiazgowe oddanie tego, w jaki sposób funkcjonują urządzenia i zabawki z niedalekiej przyszłości i w tym aspekcie “Nosedive” nie zawodzi. Trudno oprzeć się wrażeniu, że tak właśnie – o zgrozo! – będzie wyglądał dalszy rozwój mediów społecznościowych i powiązanych z nim urządzeń peryferyjnych. Krótko mówiąc – “Nosedive” to kolejny przemawiający do wyobraźni, rozumu i sumień odcinek “Black Mirror”. Polecam!

screenshot_10
Paradoksalnie, ludzie zamknięci w szklanych klatkach i pozbawieni dostępu do mediów społecznościowych mogą otwarcie wyrażać swoje prawdziwe emocje. 

Ocena odcinka: 8/10

Black Mirror – Seria 3, Odcinek 1 – “Nosedive”

Leave a comment

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.